İş Değerlendirmesi Nedir?
İş değerlemesi, aynı zamanda şu şekilde de ifade edilir: olarak Bir şirketin değerlemesi, bir kuruluşun ekonomik değerinin belirlendiği prosedürdür. Bu süreçte şirketin tüm boyutlarını kapsayan detaylı bir analiz yapılarak şirketin küresel değerinin yanı sıra farklı bölüm veya departmanlarının değeri de belirlenir.
İş değerlemesinin amacı, adil bir satış fiyatının belirlenmesi, mülkiyet haklarının tanımlanması, vergi sorunları ve boşanmalarda varlıkların bölünmesi durumları dahil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere çok çeşitli hedefleri kapsar. İşletme sahiplerinin, şirketin değerine ilişkin tarafsız bir değerlendirme elde etmek için profesyonel değerleme uzmanlarının uzmanlığına başvurmaları yaygındır.
İşletme Değerlemesinin Temel İlkeleri
Kurumsal değerleme konusu, kurumsal finansman tartışmalarının merkezi bir konusudur ve özellikle şirketin tamamen veya kısmi satışı, birleşmeler, satın almalar veya diğer kurumsal yeniden yapılandırma biçimleriyle alakalıdır. Bu süreç, işin tüm yönlerini değerlendirerek, objektif kriterlerle şirketin bugünkü değerini oluşturmayı amaçlamaktadır.
Bir değerleme analizi, işletme yönetimi, sermaye yapısı, gelecekteki karlılık projeksiyonları ve şirket varlıklarının piyasa değeri gibi unsurları dikkate alabilir. Değerlendiriciye, şirkete ve söz konusu sektöre göre değişen çeşitli değerlendirme teknikleri ve araçları bulunmaktadır. Yaygın yöntemler arasında mali tablo analizi, indirgenmiş nakit akışı modelleri ve benzer şirketlerle karşılaştırma yer alır.
Değerleme aynı zamanda vergi açısından da çok önemlidir; İç Gelir İdaresi (IRS), şirketin adil piyasa değeri üzerinden değerlenmesini gerektirir. Ticari çıkarların satışı, satın alınması veya bağışlanması gibi çeşitli vergi olaylarının vergi oranları, yapılan değerlendirmeye göre belirlenir.
Altı Değerlendirme Yöntemi
Şirketleri değerlendirmek için aşağıda açıklandığı gibi çeşitli yöntemler kullanılabilir.
1. Piyasa Değeri
En doğrudan yöntem olan piyasa değeri, mevcut hisse fiyatının ihraç edilen toplam hisse sayısıyla çarpılmasıyla hesaplanır. Örneğin, Microsoft Inc.'in 3 Ocak 2018'deki piyasa değeri, 86,35 dolarlık hisse fiyatının ihraç edilen toplam hisse sayısı olan 7,715 milyarla çarpılması sonucu elde edilecek ve yaklaşık 666,19 milyar dolarlık bir piyasa değeri elde edilecektir.
2. Gelir Çoklu
Gelir çarpanı, sektöre ve ekonomik senaryoya bağlı olarak değişen, belirli bir süre boyunca elde edilen gelir akışına belirli bir faktör uygular. Örneğin teknoloji şirketleri gelirlerinin 3 katıyla değerlenebilirken, hizmetler gelirin 0,5 katıyla değerlenebilir.
3. Çoklu Kazanç
Alternatif olarak, karın finansal başarının tek başına gelirden daha istikrarlı bir göstergesi olduğu göz önüne alındığında, iş değerinin daha doğru bir şekilde değerlendirilmesi için kazanç çarpanı kullanılabilir. Bu yöntem, mevcut faiz oranını dikkate alarak gelecekteki karları bugünkü değere ayarlar.
4. İndirgenmiş Nakit Akışı (DCF)
Kazanç çarpanına benzer şekilde, DCF yöntemi, enflasyonu hesaba katarak bugünkü değeri yansıtacak şekilde ayarlanan gelecekteki nakit akışı tahminlerine dayanmaktadır.
5. Defter Değeri
Toplam varlıklar ile toplam yükümlülükler arasındaki fark olarak hesaplanan şirket varlıklarının net değerini ifade eder.
6. Uzlaşma Değeri
Bu değer, şirketin tüm varlıklarının tasfiye edilmesi ve yükümlülüklerin derhal ödenmesi durumunda elde edeceği net tutarı temsil etmektedir.
Bu yöntemlerin, her biri farklı iş senaryolarına ve ihtiyaçlarına uygun olan mevcut çoklu değerlendirme tekniklerinin yalnızca bir kısmını temsil ettiği unutulmamalıdır.
İş Değerlendirmesinde Akreditasyon (ABV)
Amerika Birleşik Devletleri'nde, İşletme Değerlemesinde Akredite (ABV) unvanı, şirketlerin değerini değerlendirmede uzmanlaşmış Yeminli Mali Müşavirler (CPA'lar) dahil olmak üzere muhasebe profesyonellerine verilmektedir. Bu sertifikasyonun kontrolü ve denetimi Amerikan Yeminli Mali Müşavirler Enstitüsü'nün (AICPA) sorumluluğundadır. ABV sertifikasını almak için profesyonellerin sıkı bir başvuru sürecini tamamlaması, belirli bir sınavı geçmesi, gerekli mesleki deneyim ve akademik eğitim gereksinimlerini karşılaması ve 11 Mart 2022'de 380 ABD Doları olarak belirlenen akreditasyon ücretini ödemesi gerekiyor.
Devam eden ABV sertifikasyonu, sahiplerinin asgari düzeyde devam eden mesleki deneyime sahip olmalarını ve sürekli eğitim programlarına katılmalarını gerektirir. Bu programdaki onay, profesyonellere adlarının yanına ABV kısaltmasını ekleme, kariyer fırsatlarını, pazar prestijini ve kazanç potansiyelini artırma hakkı verir. Aynı zamanda, Kanada'da, Yeminli İş Değerleme Uzmanı (CBV) unvanı, iş değerlemesindeki uzmanları tanımlar ve Kanada Yeminli İş Değerleme Uzmanları Enstitüsü (CICBV) tarafından yönetilir.
Sonuç
İş değerlemesi, bir kuruluşun ekonomik değerinin ayrıntılı bir görünümünü sunan, kurumsal yönetim ve stratejinin vazgeçilmez bir bileşeni olarak ortaya çıkmaktadır. İster satış, birleşme, devralma, vergi planlaması isterse boşanma davalarında varlık paylaşımı durumlarında olsun, bir şirketin gerçeğe uygun değerinin anlaşılması, bilinçli kararlar alınması açısından çok önemlidir.
Değerleme yöntemlerinin karmaşıklığı ve çeşitliliği, değerlemenin yapıldığı şirketlerin, sektörlerin ve spesifik hedeflerin çeşitliliğini yansıtmaktadır. Piyasa kapitalizasyonu gibi basit yöntemlerden, indirgenmiş nakit akışı gibi daha ayrıntılı yaklaşımlara kadar her teknik, bir şirketin varlıkları, kar elde etme yeteneği ve pazardaki konumu dikkate alınarak değerine ilişkin benzersiz bilgiler sunar.
İşletme değerlemesi, işletme sahipleri ve yöneticileri için temel bir araç olmasının yanı sıra, alıcılar ve satıcılar arasındaki müzakerelerde de önemli bir rol oynayarak anlaşma için ortak zemin oluşturulmasına yardımcı olur. Benzer şekilde, yatırımcılar için de bir şirketin değerinin anlaşılması, potansiyel yatırımların değerlendirilmesi ve riskin yönetilmesi açısından hayati öneme sahiptir.
