Oran analizi nedir?
Oran analizi olarak bilinen oran analizi, bir şirketin likidite, operasyonel verimliliği ve karlılığı gibi yönlerini, bilanço ve gelir tablosu da dahil olmak üzere mali tablolarının incelenmesi yoluyla değerlendirmenize olanak tanıyan niceliksel bir yaklaşımdan oluşur. Bu yöntem temel varlık analizinin temelini oluşturur.
Oran analizi neyi ortaya koyuyor?
Oran analizini kullanarak yatırımcılar ve analistler, bir kuruluşun geçmiş ve güncel mali tablolarının ayrıntılı analizi yoluyla mali sağlığı hakkında net bir bakış açısı kazanırlar. Bu verileri zaman içinde karşılaştırmak, gelecekteki performansı tahmin etmenize ve şirketi sektör ortalamalarına ve rakiplerine göre konumlandırmanıza olanak tanır. Endeksler, şirketler arasındaki karşılaştırmaları kolaylaştırır ve mevcut performansı geçmiş verilerle ilişkili olarak değerlendirir. Yönetim kararları endeksleri daha çekici hale getirecek stratejileri değiştirebileceğinden, bu endeksleri etkileyen değişkenleri anlamak önemlidir. Oranlar genellikle tek başına analiz edilmez, bunun yerine diğerleriyle birlikte analiz edilir; bu, şirketin farklı perspektiflerden geniş bir görünümünü sağlar ve potansiyel uyarı işaretlerinin belirlenmesine yardımcı olur.
Oran Analizi Türleri
Finansal oranlar sağladıkları bilgilere göre altı ana kategoriye ayrılır:
Likidite Endeksleri
Bu endeksler, şirketin mevcut veya acil varlıklarını kullanarak kısa vadeli yükümlülüklerini vadesi geldiğinde ödeyebilme yeteneğini değerlendirir. Örnekler arasında cari oran, kuru oran ve işletme sermayesi oranı yer alır.
Borç Ödeme Oranları
Finansal kaldıraç oranları olarak da bilinen bu oranlar, şirketin varlıkları, özsermayesi ve kârına göre borç düzeyini ölçer ve şirketin uzun vadeli borçları ve ilgili faizleri karşılama yeteneğinin değerlendirilmesine yardımcı olur. Borç-özsermaye, borç-varlık ve faiz kapsamı gibi oranları içerirler.
Kârlılık Endeksleri
Bir şirketin faaliyetlerinden kar elde etme yeteneğini gösterirler. Bunlar kar marjı, varlık getirisi, özsermaye getirisi ve kullanılan sermaye getirisini içerir.
Verimlilik Oranları
Bu oranlar, ciro oranları, stok devir hızı ve envanterdeki satış günleri dahil olmak üzere şirketin satış oluşturmak ve karı en üst düzeye çıkarmak için varlıklarını ve yükümlülüklerini nasıl kullandığını analiz eder.
Kapsama Endeksleri
Şirketin faiz ödemeleri ve diğer borçlar gibi mali yükümlülüklerini yerine getirme yeteneğini ölçerler. Örnekler, faiz karşılama oranı ve borç servisi oranıdır.
Piyasa Görünümü Endeksleri
Temel analizde yaygın olarak kullanılan bu oranlar, temettü getirisi, F/K oranı, hisse başına kazanç (EPS) ve temettü ödeme oranı dahil olmak üzere gelecekteki kazançları ve performansı tahmin eder. Sektör ortalamasının önemli ölçüde altında veya üstünde bir F/K oranı, sırasıyla düşük veya aşırı değerlemeyi gösterebilir.
Oran Analizinin Uygulanması
Oran analizinin özü, belirli bir hesaplanmış değer elde etmek için çeşitli sayıların karşılaştırılmasında yatmaktadır. Tek başına bu değer önemsiz görünebilir. Bununla birlikte, etkili bir değerlendirme için oran analizi genellikle bir şirketin mali durumunun güçlü veya zayıf yönünün yanı sıra iyileşme veya bozulma eğilimlerini belirlemek için karşılaştırmalı bir parametre gerektirir.
Zaman İçinde Oran Analizi
Şirketler, operasyonlarının gelişimini anlamak için zaman içindeki endeks analizini kullanır. Mevcut duruma odaklanmanın ötesinde, ilgi geçmiş performansa, etkisi olan değişikliklere ve gelecekteki zorluklara odaklanıyor. Bu analiz uzun vadeli stratejik kararlar almak için çok önemlidir. Yaygın bir uygulama, belirli bir mali oran seçmek ve bu oranı periyodik olarak (örneğin aylık) hesaplamaktır. Mevsimselliği ve hesap bakiyelerindeki geçici değişikliklerin hesaplama sonuçlarını nasıl etkileyebileceğini hesaba katmak önemlidir. Sonraki analiz, bu endeksin zaman içinde nasıl değiştiğine, değişim oranına ve istenen değişime ulaşılıp ulaşılmadığına odaklanır.
İş Oranı Analizi
Brüt kar marjı %10 olan bir şirket düşünün. Başlangıçta bu olumlu görünebilir, ta ki bir karşılaştırma rakiplerin %25'lik marjlara sahip olduğunu ortaya çıkarana kadar. Oran analizi, bir şirketin performansının aynı sektördeki diğer şirketlerle karşılaştırıldığında nasıl değerlendirildiğini değerlendirmek için gereklidir. Doğru karşılaştırmalı analiz için yalnızca aynı sektördeki benzer şirketleri dikkate almak ve farklı sermaye yapılarının ve şirket boyutlarının verimliliği nasıl etkileyebileceğini anlamak önemlidir. Ayrıca farklı ürün gruplarının endeks sonuçları üzerindeki etkisini de dikkate almak gerekir.
Karşılaştırmalara İlişkin Oran Analizi
Şirketler genellikle finansal oranları için istikrarı korumak veya operasyonel büyümeyi hedeflemek gibi iç hedefler belirler. Örneğin, bir şirketin cari oranı 1,1 ise ve amaç likiditeyi artırmaksa, mali yıl sonuna kadar 1,2'ye ulaşma hedefi koyabilir.
Karşılaştırma ölçütleri, kredi anlaşmalarının koşulları kapsamında finansal sağlık standartlarını oluşturabilen kredi verenler gibi dış kuruluşlar tarafından da kullanılmaktadır. Bu anlaşmalar kredi koşullarının ayrılmaz bir parçasıdır ve şirketlerin finansmanı iptal etmemek için belirli oranları korumaları gerekir. Bu kriterlerin karşılanmaması, kredinin ödenebilir hale gelmesine veya faiz oranının artan riski yansıtacak şekilde ayarlanmasına neden olabilir. Alacaklılar tarafından dayatılan kıyaslamaların tipik bir örneği, şirketin nakit akışını borç taahhütleriyle ilişkili olarak değerlendiren borç hizmeti karşılama oranıdır.
Oran Analizi Örneği
Oran analizi, ister olumlu ister olumsuz olsun, bir şirketin gelecekteki performansının potansiyel bir göstergesi olarak hizmet eder. Sürekli olarak güçlü oranlar sergileyen şirketler başarılı olma eğilimindeyken, herhangi bir orandaki ani zayıflık, keskin bir hisse satışını hızlandırabilir.
Genellikle kar marjı veya net gelir olarak basitleştirilen net kar marjı, yatırımcılar tarafından aynı sektördeki şirketlerin karlılığını değerlendirmek için kullanılan bir endekstir. Bir şirketin gelirlerinin net karının bölünmesiyle hesaplanır. Bu oran, yatırımcıların finansal tabloların detaylı analizine gerek kalmadan karlılığı karşılaştırmasına olanak tanır. Örneğin, her ikisi de aynı sektörde olan ABC şirketi ve DEF şirketi sırasıyla %50 ve %10 kar marjına sahipse, yatırımcı hemen ABC'nin gelirlerinin %50'sini, DEF'in ise yalnızca %10'unu kara dönüştürdüğü sonucuna varabilir.
Önceki örnek dikkate alındığında, eğer ABC şirketinin fiyat/kazanç oranı (F/K) 100 ve DEF'si 10 ise, bu, yatırımcıların ABC tarafından elde edilen her bir dolar kar için 100 reali ve sadece 10 reali ödemeye istekli olduklarını göstermektedir. DEF kârının her reali için real.
Sonuç
Oran analizi, finansal yönetimde ve bir şirketin ekonomik sağlığını değerlendirmede önemli bir araçtır. Yalnızca operasyonel verimliliği ve kârlılığı vurgulamakla kalmıyor, aynı zamanda stratejik karar alma için hayati önem taşıyan karşılaştırmalı bilgiler de sağlıyor. Yöneticiler ve yatırımcılar, finansal oranları zaman içinde diğer şirketlerle ve belirlenmiş ölçütlerle karşılaştırarak pazar eğilimleri, rekabetçi konumlanma ve değer yaratma yetenekleri hakkında ayrıntılı bir anlayış kazanabilirler.
Oran analizinin uygulanabilirliği salt sayısal karşılaştırmanın ötesine geçerek iş stratejilerini ve kurumsal operasyonları doğrudan etkiler. Şirketler bu endeksleri izleyerek ve yorumlayarak yalnızca pazar dinamiklerine daha iyi yanıt vermekle kalmaz, aynı zamanda değişiklikleri önceden tahmin edebilir ve kendilerini büyüme fırsatlarından yararlanacak ve potansiyel riskleri azaltacak şekilde konumlandırabilirler.
Yaygın sorular
Oran analizi türleri nelerdir?
Finansal oranlar genellikle altı türe ayrılır: karlılık, ödeme gücü, likidite, ciro, kapsam ve piyasa görünümü. Müşteri çekmedeki etkinliği analiz etmek için pazarlama departmanındaki tıklama dönüşüm oranı gibi sektörler ve departmanlar genelinde finansal olmayan ölçümler kullanılabilir.
Oran analizinin kullanım alanları nelerdir?
Oran analizinin üç ana uygulaması vardır. İlk olarak, bir şirketin operasyonel gelişimini daha iyi anlamak için zaman içindeki değişiklikleri izleyebilirsiniz. İkinci olarak performansı benzer şirketlerle karşılaştırmak, şirketin rakiplerine göre nasıl konumlandığını değerlendirmek açısından faydalıdır. Son olarak, dahili veya harici olarak tanımlanan kriterlere uygunluğun doğrulanmasına hizmet eder.
Oran analizi neden önemlidir?
Oran analizi çok önemlidir çünkü bir şirketin operasyonlarının daha doğru bir görünümünü sunar. Son çeyrekte 1 milyar dolar gelir elde eden bir şirket düşünüldüğünde bu umut verici görünebilir, ancak şirketin negatif brüt kar marjı, likidite oranlarında kötüleşme ve özsermayeye göre daha düşük kar göstermesi durumunda operasyonel gerçeklik daha az iyimser olabilir. önceki dönemlere göre. Bu nedenle izole edilmiş rakamlar tek başına performansın tam bir değerlendirmesini sağlayamayabilir.
Oran analizi örneği nedir?
Bir şirketin envanterini satışa dönüştürme hızını gösteren stok devir oranı buna bir örnektir. Bir şirket, belirli aylardaki performans farklılıklarının nedenlerini araştırarak envanteri her ay ne kadar verimli bir şekilde gelire dönüştürdüğünü gözlemlemek için bu oranı bir yıl boyunca izleyebilir.
